Wciornastek zachodni ( Frankliniella occidentalis )
wciornastek zachodni - osobnik dorosły
Osobnik dorosły: zmiennej barwy od żółtej do ciemno brązowej, osiąga długość ciała od 1,2 do 1,4 mm i ma 8-mio członowe czułki.
Jajo: podobne do wciornastka tytoniowca.
Larwy: podobne do wciornastka tytoniowca, mają nieco intensywniejszą barwę i są nieznacznie dłuższe.
wciornastek zachodni - larwa
Objawy żerowania:
nieregularnego kształtu, dochodzące do kilku milimetrów kwadratowych powierzchni, jasne, później brązowiejące plamy na liściach. Plamom tym towarzyszą grudki kału w postaci czarnych, nieco wypukłych kropek;
wciornastek zachodni - obraz uszkodzeń i larwy na młodym liściu pomidora
obraz uszkodzeń na liściu starszym
Ważne informacje:
- rozwija się wyłącznie w szklarniach. W 25°C rozwój od jaja do dorosłego trwa około 12 dni;
- pyłek jest nieodzownym komponentem diety wciornastka, żerując w kwiatach osiąga dwukrotnie wyższą płodność;
- przenosi wirusa brązowej plamistości pomidora;
- nie przechodzi diapauzy, w związku z czym na roślinach w szklarni może pojawiać się przez cały okres uprawy, a więc również i wczesną wiosną;
- szczególną uwagę należy zwracać na rozsadę i młode rośliny pomidora, wciornastek preferuje rośliny młode i tam występuje najwcześniej.
Występowanie:
gatunek występuje na wszystkich warzywach uprawianych pod szkłem, jednak najmniej licznie na pomidorach.
Drogi rozprzestrzeniania się:
owad uskrzydlony, do szklarni dostaje się przez wietrzniki i drzwi, wewnątrz szklarni rozprzestrzenia się poprzez zasiedlanie kolejnych roślinny.
Sposób poszukiwania szkodnika na roślinie:
po stwierdzeniu objawów żerowania dokładne przejrzenie całej rośliny, w przypadku roślin kwitnących przejrzenie również pylących kwiatów. Dobre wyniki daje potrząsanie roślinami nad kartką białego papieru, na której są widoczne gołym okiem w postaci maleńkich, ciemnych, przecinkowatych owadów .
Zwalczanie biologiczne wciornastków:
Walkę z wciornastkami na pomidorach można prowadzić przy pomocy:
- drapieżnych roztoczy - dobroczynka wielożernego ( Amblyseius cucumeris ) i Amblyseius swirskii - brak polskiej nazwy oraz
- drapieżnych pluskwiaków - dziubałeczka wielożernego ( Orius laevigatus ) oraz gatunku nie posiadającego nazwy polskiej Orius majusculus.
Dobroczynek wielożerny ( Amblyseius cucumeris )
Dorosły osobnik: ma owalny, nieco spłaszczony i wydłużony (do 0,4 mm długości) kształt ciała z 4 parami długich odnóży. Ciało ma przeźroczyste, z delikatnym żółtobrązowym odcieniem.
Jajo:
Jajo i larwa są nieco jaśniejsze od osobników dorosłych i nimf.
Larwa i dwa stadia nimfalne: Larwy podobne do osobników dorosłych posiadają trzy pary odnóży i można je znaleźć w pobliżu miejsca wylęgu, są mało ruchliwe i nie pobierają pokarmu. Nimfy podobne do osobników dorosłych, z 4 parami odnóży wykazują bardzo dużą aktywność w poszukiwaniu pokarmu.
Dobroczynek wielożerny odżywia się głównie najmłodszymi stadiami larwalnymi wciornastka, pokarmem zastępczym w przypadku braku wciornastków mogę by również przędziorki i różnopazurkowce. Pyłek - pokarm uzupełniający jest niezbędny dla normalnego rozwoju dobroczynka. Optymalne warunki dla rozwoju drapieżcy to: około 25°C i wilgotność powietrza powyżej 70% . Rasa dobroczynka wielożernego zalecana do szklarni nie diapauzuje i może być stosowana również podczas krótkiego dnia.
Zalecenia:
Bezpośrednio po stwierdzeniu wciornastków na roślinie zastosować 50 szt. drapieżnych roztoczy na 1 m2 powierzchni uprawy i powtarzać introdukcję co 7 dni aż do zlikwidowania szkodnika na roślinie.
Amblyseius swirskii
Drapieżny roztocz koloru beżowo-różowgo ma ciało owalny z szerszym końcem ciała, odnóża ma krótkie. Larwa i nimfy przypominają osobnika dorosłego tylko są nieco mniejsze.
Występuje na liściach w kątach żyłek oraz w kwiatach. Odżywia się młodymi stadiami larw wciornastków i mączlików. Można stosować go również zimą - nie diapauzuje. Toleruje wysokie temperatury. W przypadku braku pokarmu może odżywiać się pyłkiem
Zalecenia:
Zapobiegawczo stosuje się w ilości 20szt./m2 .Gdy pojawią się pierwsze szkodniki dawkę podnosi się do50szt./m2. W przypadku stwierdzenia występowania ognisk szkodnika na roślinie dawkę należy podnieść do 100 szt. na m2. W przypadku niskiej dawki należy ją wprowadzić do szklarnikiej używając dużej liczby punktów introdukacyjnych np. do 3000 punktów w przeliczeniu na ha. Stosować zawsze łącznie z innymi wrogami naturalnymi.
Dziubałeczek wielożerny ( Orius laevigatus )
dziubałeczek wielożerny ( Orius laevigatus ) - osobnik dorosły
Dorosły osobnik: brązowo czarny pluskwiak osiąga długość od 1,4 do 2,4 mm . Posiada wybarwione na kolor szarobrązowy skrzydła z wyraźnie ciemnymi plamami na ich zakończeniu.
Larwa i dwa stadia nimfalne: dwa stadia larwalne koloru żółtego, błyszczące. Nimfa- 3 stadia nimfalne koloru pomarańczowego, błyszczące.
Nie diapauzuje w związku z czym może być stosowany cały rok.
Orius majusculus
(Orius majusculus) - osobnik dorosły
Owad dorosły: podobny do dziubałeczka wielożernego, osiąga długość od 2,6 do 3 mm . Zakończenie skrzydeł przeźroczyste z bladożółtym odcieniem bez ciemnych plam..
Stadia larwalne i nimfalne: ciemnobrązowe, błyszczące.
Zalecenia:
wprowadzić w zależności od wielkości populacji szkodnika od 1 do 10 szt. drapieżcy na 1 m2. Na pomidorach, ze względu na niską liczebność wciornastków, wystarcza zazwyczaj wprowadzenie jednego z wyżej wymienionych wrogów naturalnych jeden lub dwa razy w odstępach tygodniowych.
