przędziorek szklarniowiec - samce i nieruchoma nimfa przed

Dorosły roztocz: owalny, jasno-zielony z ciemnymi plamami po bokach pajęczak. W miarę starzenia się samic ciało ich ciemnieje. Zimujące samice są pomarańczowe.
Jajo: kuliste, tuż po złożeniu, jasno zielone, przeźroczyste, później przebarwia się na kolor słomkowy. Przez osłonkę jajową widać czerwone plamki- oczy larwy.
Larwa i dwa stadia nimfalne: zielonkawe z ciemnymi plamami po bokach ciała.

Objawy żerowania:
na górnej stronie liścia widoczne pojedyncze skupiska drobnych, białych plamek. W miarę rozrastania się populacji szkodnika drobne plamki pokrywają cały liść, a na roślinie widoczna jest delikatna pajęczyna

uszkodzony liść przez przędziorka chmielowca

• występuje od lutego do połowy października, pozostałe miesiące spędza wyłącznie w stadium zimującej samicy ukrytej najczęściej w szczelinach konstrukcji szklarniowej;
• na przełomie lutego i marca pojawiają się samice na dolnych liściach roślin, rosnących w pobliżu rur grzejnych;
• samice po krótkim okresie żerowania zmieniają kolor na jasno-zielony i rozpoczynają składanie jaj. Żerują i składają jaja na ograniczonym obszarze ( średnicy ok.1 cm ) dolnej strony liścia. Na górnej stronie liścia uszkodzenie widoczne jest jako skupisko drobnych, białych plamek. Ten objaw wyraźnie wskazuje na początek okresu zasiedlania roślin i jest najwłaściwszym momentem na rozpoczęcie zwalczania szkodnika;
• samice pierwszego pokolenia opuszczają kolonię i zakładają własne na tym samym liściu lub na liściach sąsiednich;
• szybkość zwiększania się liczebności szkodnika na roślinie zależy od temperatury i wilgotności, a także od odmiany i wieku pomidora (w temperaturze 15°C rozwój pokolenia trwa ponad miesiąc, a w 25°C niewiele ponad tydzień);
• krótki czas rozwoju i wysoka płodność powodują szybki wzrost liczebności szkodnika ;
• gwałtowny wzrost liczebności szkodnika następuje w okresach intensywnego nasłonecznienia i podwyższonej temperatury.

Występowanie:
oprócz pomidora przędziorek może atakować wszystkie uprawiane w szklarniach gatunki warzyw z wyjątkiem sałaty. Ogórek, oberżyna, papryka i pomidor zasiedlane są najliczniej.

Drogi rozprzestrzeniania się przędziorka: wraz z materiałem roślinnym oraz na odzieży pracującego w szklarni personelu.

Sposób poszukiwania szkodnika na roślinie:
w celu stwierdzenia obecności szkodnika w szklarni, od połowy lutego, dwa razy w tygodniu przeglądanie roślin znajdujących się w pobliżu rur grzejnych. S ystematyczne przeglądanie od połowy marca przez cały okres uprawy, roślin wybranych losowo z całej powierzchni uprawy (minimum 50 roślin) pozwoli na wykrycie ognisk szkodnika.

Zwalczanie biologiczne przędziorków

dobroczynek szklarniowy atakujący przędziorka szklarniowca

Walkę z przędziorkami na pomidorach w zależności od wielkości populacji i okresu występowania można prowadzić przy pomocy trzech gatunków drapieżców:

• dobroczynka szklarniowego ( Phytoseiulus persimilis ),
• dobroczynka kalifornijskiego ( Amblyseius californicus )
• pryszczarka przędziorkojada (( Feltiella acarisuga )

Podstawowym warunkiem powodzenia zwalczania jest wczesne wykrycie obecności przędziorków na roślinie i właściwy wybór drapieżcy.

Dobroczynek szklarniowy ( Phytoseiulus persimilis )

Dorosły roztocz: ma wypukłe, czerwono zabarwione ciało i długie odnóża.
Jajo: owalne, przeźroczyste z lekkim odcieniem różowym, przytwierdzone do włosków na spodniej stronie liści albo składane na pajęczynie przędziorków.
Larwa i stadia nimfalne: jasnoróżowe, starsze jasnoczerwone.

Jest wyspecjalizowanym drapieżcą (ginie gdy brak jest przędziorków); ma wysokie zapotrzebowanie pokarmowe, dużą szybkość przemieszczania się, i wymaga wysokiej, powyżej 70% wilgotności powietrza (dla podwyższenia jego efektywności wskazane jest częste zraszanie roślin).

Zalecenia:
Bezpośrednio po stwierdzeniu pierwszych przędziorków należy stosować 25 dobroczynków/m 2 w ogniskach szkodnika i 3 dobroczynki/m 2 na pozostałych roślinach. Konieczna jest stała lustracja roślin i powtarzanie introdukcji w miarę potrzeby przez cały okres uprawy pomidorów.

Dobroczynek kalifornijski

osobnik dorosly		jaja dobroczynka kalifornijskiego w kolonii przedziorków

Dorosły roztocz: ma przeźroczyste, biało-pomarańczowo, później żółto zabarwione ciało, gruszkowatego kształtu i długie odnóża.
Jajo: podłużne, przeźroczyste lub koloru białego, przytwierdzone jest do włosków, wzdłuż nerwów na spodniej stronie liści albo składane na pajęczynie przędziorków.
Larwa i stadia nimfalne: podobne do osobników dorosłych są tylko nieco mniejszych rozmiarów.

Dorosłe drapieżne roztocze, nimfy i larwy są widoczne na spodniej stronie liścia, aktywnie poszukujące ofiar. Pokarmem preferowanym przez ten gatunek drapieżcy są przędziorki jednak w przypadku ich braku może odżywiać się innymi roztoczami, larwami wciornastków, zarodnikami grzybów, rosą miodową lub pyłkiem. Lepiej od dobroczynka szklarniowego znosi wyższą temperaturę i niższą wilgotność. Nadaje się do kontrolowania niskich populacji przędziorków.

Zalecenia:
Zapobiegawczo należy wprowadzać 2 szt. drapieżcy na 1 m² co 3 tygodnie, na początku pojawienia się szkodnika na roślinie należy podnieść liczbę wprowadzanych drapieżcy do 6 szt. na 1 m² .


Pryszczarek przędziorkojad ( Feltiella acarisuga )

Feltiella acarisuga - larwa

Feltiella acarisuga - poczwarka

Osobnik dorosły:drobna muchówka koloru różowo brązowego.
Jajo: wydłużone, jasno żółte są składane w kolonie przędziorka.
Larwa i stadia nimfalne:Beznogie, pomarańczowe larwy, w miarę rozwoju ciemnieją. Ostatnie stadium larwalne ma długość 2 mm .

Larwy przepoczwarczają się na liściach roślin w białym kokonie. Rozwój trwa 10 dni w temp. 27°C, 30 dni w temp 15°C. Samica wyszukuje dla potomstwa liczne kolonie przędziorka. Larwy pryszczarka w ciągu życia niszczą całe kolonie przędziorków, wysysając zawartość ich ciała. Są żarłoczne liczba zjedzonych szkodników zmienia się zależnie od ich zagęszczenia na roślinie. Drapieżca ten skutecznie likwiduje przędziorki występujące w dużej liczebności i w okresie upałów gdy powietrze w szklarni jest suche.

Zalecenia:

Po pojawieniu się pierwszych ognisk przędziorków zaleca się wprowadzenie 250 pryszczarków w ciągu kolejnych 3 tygodni. W przypadku gdy przędziorki rozprzestrzenione są w całej szklarni należy wprowadzić 250 pryszczarków / 1000 m² , introdukcję powtórzyć po 2 tygodniach. Larwy pojawiają się na roślinach po 7-10 dniach od momentu wprowadzenia drapieżcy. W przypadku zasiedlenia roślin przez przędziorki w okresie późnowiosennym i letnim lepsze wyniki uzyskuje się wprowadzając dobroczynka kaliforninskiego.