Objawy dodatkowe: część kwiatów nie zawiązuje owoców, pomimo prawidłowego kwitnienia i terminowego wprowadzania trzmieli

Brak zawiązywania owoców przy naturalnym zapylaniu przez trzmiele spowodowany
lewe zdjęcie - wysoką temperaturą ograniczającą pracę trzmieli pomimo dobrego wykształcenia kwiatów (widoczne kolanko - objaw wahania temp.		prawe zdjęcie - zbyt małą liczbą trzmieli w stosunku do liczby rozwiniętych kwiatów widoczne miejsca po opadających kwiatach (brak śladów "odwiedzin" trzmiela)

nirezawiązywanie owoców przy zapyleniu naturalnym przez trzmiele spowodowany niedostosowanym niedostosowaniem liczebności trzmieli do obiektu

mała liczba owoców w gronie spowodowana niezawiązywaniem owoców (brak optymalnych warunków po zapyleniu temperatura powyżej 30°C )

Uszkodzona część rośliny: grona owocowe

Występowanie: w okresie kwitnienia

Przyczyny:

• niezapylenie spowodowane niedostosowaniem liczebności trzmieli - nieprawidłowy wybór ula
• brak optymalnych warunków do zapylenia (temperatura do 30°C )
• zbyt późne uzupełnienie rodzin trzmiela

Zapobieganie:

• utrzymanie optymalnych warunków uprawy )temperatura, wilgotność)
  • wysoka wilgotność - mały oblot trzmieli
  • niska temperatura w nocy - słaba aktywność i rozwój trzmieli
  • temperatura wyższa od optymalnej (ponad 30°C ) - słaby oblot trzmieli tylko rano
• dostosowanie liczebności trzmieli do powierzchni uprawy
• zabezpieczenie trzmieli (zgodne z zaleceniami firm rozprowadzających trzmiele) podczas zabiegów ochrony roślin
• sprawdzanie skuteczności zapylania (brązowienie pyłków korony)
• prawidłowa lokalizacja ula
  • miejsce zacienione - w dalszej odległości od źródła CO₂