Zaraza ziemniaka
Patogen:
Phytophthora infestans
Objawy:
Typowymi objawami zarazy ziemniaka na liściach pomidora są początkowo szarozielone, później brązowe lub czarne plamy, szybko rozszerzające się na całą blaszkę liściową. Porażone liście zamierają, przy czym ogonki liściowe mogą przez dłuższy czas pozostawać zdrowe.
Zaraza ziemniaka - objawy porażenia liści, ogonków liściowych i łodygi
W warunkach wysokiej wilgotności powietrza na dolnej stronie liści, zwykle na pograniczu zniszczonej i zdrowej tkanki, tworzy się biały nalot grzyba. Na odmianach pomidorów szklarniowych objawy zarazy ziemniaka na liściach są nieco inne. Na liściach tworzą się szarawe lub zielonobrunatne, nekrotyczne plamy, a porażone rośliny sprawiają wrażenie poparzonych. Na łodygach i ogonkach liściowych powstają rozległe, brązowoczarne plamy, ostro odgraniczone od zdrowej tkanki. Na owocach tworzą się początkowo szarozielone, później brunatne, nieregularne, lekko wzniesione plamy o twardej i nierównej powierzchni. Plamy te dość szybko powiększają się i nierzadko obejmują całą powierzchnię owocu. Przy dużej wilgotności na plamach pojawia się delikatny, biały nalot.
Ważne informacje:
Tempo szerzenia się choroby jest największe przy bardzo wysokiej wilgotności powietrza i długotrwałym zwilżeniu liści w połączeniu ze stosunkowo niską temperaturą (12-15°C). Warunki zewnętrzne decydują o sposobie kiełkowania zarodników. W temperaturze poniżej 18°C zarodnik konidialny przekształca się w zarodnię pływkową, wewnątrz której tworzy się przeciętnie kilkanaście zarodników pływkowych. Pływki tworzą się najintensywniej w temperaturze 12-13°C. W kropli wody mogą się one aktywnie poruszać przez pewien czas i kiełkują w ciągu dwóch godzin.. Natomiast w temperaturze powyżej 20°C (optimum 25°C) i przy niższej wilgotności tworzenie się pływek ustaje, a zarodniki konidialne kiełkują bezpośrednio, wytwarzając strzępkę kiełkową. Kiełkowanie bezpośrednie jest dość powolne i trwa od 8 do 48 godzin. Przy tym sposobie kiełkowania zarodników choroba przebiega znacznie łagodniej. Rozwój patogenu w roślinie jest bardzo szybki. Do zarodnikowania może dojść już w 3-4 dni po infekcji. W warunkach wilgotnych zarodniki kiełkują i infekują rośliny już w temperaturze powyżej 3°C, natomiast w atmosferze suchej temperatura 25-27°C jest dla nich zabójcza. Zaraza ziemniaka stanowi zdecydowanie większe zagrożenie dla pomidorów w tunelach foliowych, zwłaszcza nie ogrzewanych, niż w szklarniach.
Profilaktyka i zwalczanie:
Uprawiać odmiany pomidorów szklarniowych oznaczone jako tolerancyjne na zarazę ziemniaka. W uprawach pod osłonami decydujące znaczenie ma utrzymywanie niskiej wilgotności powietrza. Ponieważ obecnie zaraza ziemniaka może wystąpić na pomidorach pod osłonami praktycznie w każdej fazie uprawy, niezbędne jest częste przeprowadzanie lustracji plantacji w celu jak najwcześniejszego wykrycia początkowych ognisk choroby. Od pojawienia się pierwszych objawów choroby, w integrowanej produkcji pomidora można stosować opryskiwanie roślin nastepującymi środkami grzybobójczymi ; Bravo 500 SC, Bravo Plus 500 SC lub Gwarant 500 SC, Previcur 607 SL (0,25%) Spinaker 607 SL (0,25%).