Korkowatość korzeni pomidora
Patogen:
Grzyb glebowy Pyrenochaeta lycopersici
Objawy:
Na korzeniach pomidorów można rozróżnić dwa typy objawów choroby. Brunatnienie i zamieranie najdrobniejszych bocznych korzeni wkrótce po posadzeniu oraz powstawanie na korzeniach szkieletowych charakterystycznych, brunatnych, korkowatych zgrubień o nieregularnie, głęboko bruzdowanej powierzchni. Objawy korkowtości mogą być widoczne na krótszych bądź dłuższych odcinkach korzenia, albo na jego całej długości. Typowe skorkowacenia na korzeniach pierwszego rzędu tworzą się dopiero w drugim lub trzecim miesiącu uprawy. Silnie porażone rośliny mogą w czasie upałów okresowo tracić turgor, ich wzrost jest wyraźnie osłabiony, a owoce drobnieją. Bardzo rzadko reakcją rośliny na porażenie systemu korzeniowego jest drobnienie blaszek liściowych w górnej części pędu. Szkodliwość tej choroby jest największa dla pomidorów uprawianych na więcej niż 7 gron, natomiast rośliny prowadzone tylko na 4-5 gron zwykle wydają prawie normalny plon, nawet w dość silnie zakażonej glebie.
Ważne informacje:
Częsta uprawa pomidorów na tym samym miejscu powoduje szybkie nagromadzanie się patogenicznych szczepów. Prowadzi to trwałego zakażenia gleby, zwykle dość jednolitego na całej powierzchni szklarni lub tunelu foliowego, sięgającego na głębokość nawet 50-70 cm. Najbardziej narażone są pomidory sadzone na przełomie zimy i wiosny, gdyż choroba rozwija się najszybciej w glebie o niskiej temperaturze (15°C i niższej).
Największe straty plonu powodują infekcje we wczesnej fazie uprawy. Zamieranie drobnych korzeni ma daleko większy wpływ na plon niż silne korkowacenie korzeni szkieletowych. Stąd też nawet silne porażenie korzeni obserwowane w końcowej fazie uprawy nie zawsze jest skorelowane z poziomem obniżki plonu.
Profilaktyka i zwalczanie:
W przypadku stwierdzenia w gospodarstwie korkowatości korzeni pomidora optymalnym rozwiązaniem jest uprawa odmian odpornych, lub szczepienie dotychczas uprawianych odmian na podkładkach odpornych. Jeżeli oprócz tej choroby występują jednocześnie inne pasożytnicze mikroorganizmy glebowe, należy wykonać parowanie lub fumigację gleby. W warunkach silnego zakażenia gleby ekonomicznie uzasadnione jest integrowane zwalczanie korkowatości korzeni, polegające na uprawie w odkażonym podłożu pomidorów szczepionych, lub na wprowadzeniu do odkażonej gleby antagonistycznych grzybów z rodzaju Trichoderma. Z czynników ograniczających nasilenie choroby można wymienić sadzenie rozsady wyprodukowanej w dużych doniczkach, uprawę pomidorów w pierścieniach wypełnionych substratem torfowym, ściółkowanie powierzchni gleby słomą w celu utrzymania równomiernej wilgotności podłoża, cieniowanie szklarni w czasie upałów, utrzymywanie gleby w dobrej strukturze oraz, o ile pozwalają na to warunki techniczne, podwyższenie temperatury gleby do 20-22°C. Dotychczas korkowatość korzeni nie była obserwowana na pomidorach uprawianych w wełnie mineralnej.