Zaawansowane objawy alternariozy na owocu

Patogen
Grzyb Alternaria solani

Objawy
Na liściach pomidorów powstają ciemnobrunatne, okrągłe lub lekko kanciaste ograniczone nerwami plamy o wyraźnym, koncentrycznym strefowaniu. Plamy pojawiają się 2-3 dni po infekcji i osiągają maksymalną wielkość (do 1,5 cm ) po około 7 dniach. Najszybciej powiększają się w temperaturze 16°C. Starsze plamy często zasychają w środku i rozrywają się. W miarę przybywania plam liście żółkną, zwijają się i stopniowo zamierają. Objawy uwidaczniają się najpierw na dolnych liściach i sukcesywnie obejmują coraz wyższe.
Podobne plamy powstają również na łodygach (przeważnie w dolnej części) oraz na ogonkach liściowych. Są one jednak bardziej wydłużone, lekko wklęśnięte i nieco jaśniejsze w środku niż na brzegach.
Niekiedy grzyb powoduje powstawanie na łodygach wyrośniętej rozsady tuż nad powierzchnią substratu dużych, nekrotycznych plam, co może prowadzić do zamierania roślin.
Na owocach, najczęściej przy szypułce, tworzą się ciemnobrązowe lub czarne, skórzaste, lekko zagłębione plamy z koncentrycznie układającym się strefowaniem. Zgnilizna często obejmuje całe zagłębienie kielichowe i sięga w głąb miąższu. W wilgotnych warunkach na powierzchni plam pojawia się czarny nalot trzonków konidialnych i zarodników. W uprawach pod osłonami czarna zgnilizna owoców pomidora w naszych warunkach praktycznie nie ma znaczenia.

Ważne informacje
Optymalne warunki dla wystąpienia choroby stwarza duża wilgotność powietrza w połączeniu z bardzo wysoką temperaturą - powyżej 25°C. Zarodniki grzyba mogą kiełkować w temperaturze między 8 a 32°C. Cykl rozwojowy choroby jest krótki. Od infekcji do powstania nowych zarodników upływa tylko 5-7 dni. Konidiofory i zarodniki konidialne tworzą się najobficiej w temperaturze 27°C przy wysokiej wilgotności powietrza. Patogen może przetrwać 2-3 lata na resztkach roślinnych lub w wierzchniej warstwie gleby. Zarodniki z prądami powietrza są przenoszone na znaczne odległości. W temperaturze pokojowej zachowują żywotność przez około 1,5 roku. Grzyb przenoszony jest również z nasionami.

Profilaktyka i zwalczanie
Z możliwością wystąpienia alternariozy należy się liczyć przede wszystkim w szklarniach i tunelach foliowych, w sąsiedztwie których zlokalizowane są plantacje ziemniaków i pomidorów gruntowych. W przypadku wystąpienia choroby, po zakończeniu uprawy konieczna jest dezynfekcja pomieszczenia i powierzchni gleby. Do zwalczania choroby w trakcie uprawy zaleca się opryskiwanie roślin środkami grzybobójczymi zawierającymi chlorotalonil (Bravo 500 SC), pirymetanil (Mythos 300 SC) lub iprodion (Rovral FLO 255 SC). Skuteczne są także środki zawierające mankozeb, stosowane do zwalczania zarazy ziemniaka na pomidorach szklarniowych.